Pamięć Polski w internetowych mediach pamięci izraelskiej turystyki rozrywkowej i wypoczynkowej w latach 2017-2020 wobec wcześniejszych schematów pamiętania. Przestrzeń, ludzie, tradycje kulinarne

Książka jest próbą refleksji nad zmianami w obrazie Polski, jej mieszkańców i polskich tradycji kulinarnych w izraelskiej pamięci zbiorowej, dokonującymi się pod wpływem upowszechniającej się w ostatnich latach turystyki wypoczynkowej i rozrywkowej z Izraela do naszego kraju w ujęciu metodologii memory studies: podróżującej pamięci i pamięci zapośredniczonej medialnie.

Przykładowe pytania, stawiane podczas analizy poszczególnych mediów, to m.in.: do czego służy podkreślanie możliwości przeżycia we współczesnej Polsce kontrastujących doświadczeń związanych z pamięcią Zagłady oraz rozrywką? Jakich strategii retorycznych używają autorzy materiałów na temat oferty gastronomicznej w Polsce, aby przezwyciężyć narrację dezaprobaty wobec kuchni polskich Żydów? Jak opisywana jest Polska w źródłach turystycznych w okresach napięć w relacjach polsko-izraelskich? W kolejnych rozdziałach autorka pokazuje, w jaki sposób utrwalone w izraelskiej pamięci zbiorowej schematy pamiętania dostarczają języka, metafor i obrazów kulturowych dla stosunkowo nowego doświadczenia izraelskiej turystyki wypoczynkowej w Polsce.

******

The Memory of Poland in Online Memory Media of Israeli Entertainment and Leisure Tourism in 2017–2020 Compared to Earlier Memory Patterns. Space, People, Culinary Traditions

The book is an attempt to reflect on changes in the image of Poland, its inhabitants and Polish culinary traditions in Israeli collective memory, which, for the last few years, have taken place under the influence of entertainment and leisure tourism from Israel to our country in terms of memory studies methodology: travelling memory and media induced memory.

Sample questions posed during the analysis of particular media are, among others: What is the purpose of emphasizing the possibilities of undergoing contrasting experiences related to the memory of the Holocaust and entertainment in contemporary Poland? What rhetorical strategies are used by the authors writing about gastronomic offer in Poland to overcome the narrative of disapproval of the cuisine of Polish Jews? How is Poland described in tourist sources during periods of tension in Polish-Israeli relations? In the subsequent chapters the author shows how memory patterns, established in Israeli collective memory, provide language, metaphors and cultural images for a relatively new experience of Israeli leisure tourism in Poland.

Keywords: Israel, Poland, collective memory, memory studies, leisure tourism.

Propozycja wydawnicza dr Szepe przynosi ważny obraz społeczeństwa izraelskiego w perspektywie tak historycznej jak i współczesnej. Czytelnik otrzyma wnikliwy komentarz do postrzegania polskiej współczesności przez pryzmat różnorodnych doświadczeń Izraelczyków. Zawarta w książce wiedza wywodzi się zarówno z odpowiednio zanalizowanej literatury przedmiotu, jak i starannych własnych badań mediów przeprowadzonych przez Autorkę. Analizy współczesnych postaw pamięci Izraelczyków w odniesieniu do Polski są odkrywcze i odpowiednio udokumentowane. Tło społeczne i historyczne do badań pamięci w ujęciu mediów internetowych z ostatniej dekady jest odpowiednio przedstawione, stanowiąc istotny walor książki. Wybrany przez dr Szepe temat jest ważny nie tylko ze względu na relacje polsko-żydowskie, ale także na rosnące znaczenie turystyki jako formy spędzania czasu i nawiązywania relacji społecznych w skali globalnej. Analizowane w książce zagadnienia wpisują się w rozpoznanie znaczenia pamięci zbiorowej, coraz częściej zastępującej historię w świadomości grup narodowych i jednostek.
Prof. dr hab. Lucyna Aleksandrowicz-Pędich, Uniwersytet SWPS w Warszawie

Jedną z fascynujących hipotez tej książki opisującej przemiany wizerunku Polski (Polaków, polskich Żydów, polskiej kultury itd.) jest teza o rosnącym usieciowieniu współczesnych społeczeństw i ogromnej roli, jaką w procesie tym odgrywają nowe media, a także zmiany polityczne ułatwiające kontakty międzyludzkie. Koronnym argumentem skłaniającym do przyjęcia takiej tezy jest zwrócenie uwagi na fakt, że zmiana podejścia do Polski nastąpiła szybciej niż proces przemiany pokoleniowej. Teza ta, mająca w książce Agaty Szepe wiele odniesień, z pewnością przykuje uwagę badaczy współczesnych społeczeństw i kultury. Niezależnie od tego może być ona pasjonującą i pożyteczną lekturą dla zwykłego, nieprofesjonalnego czytelnika, odkrywa bowiem przed nim nieznany, obciążony (wzajemnymi) uprzedzeniami świat Izraelczyków i odsłania głęboki sens pielgrzymek do Polski.
Prof. dr hab. Andrzej Szpociński, Instytut Studiów Politycznych PAN

Dr Agata Szepe jest adiunktem w Zakładzie Hebraistyki Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Jej zainteresowania badawcze ogniskują się wokół kultury współczesnego Izraela na styku zjawisk językowych, kulturowych, społecznych i artystycznych. W ostatnich latach duży wpływ na jej warsztat metodologiczny miały koncepcje podróżującej pamięci, mediów pamięci oraz teorii aktora-sieci (actor-network theory, ANT). Publikowała m.in. w „Przeglądzie Kulturoznawczym UJ”, „Rocznikach Kulturoznawczych”, „Studiach Humanistycznych AGH” i „Conversatoria Linguistica”. Ma bogate doświadczenie dydaktyczne w nauczaniu języka hebrajskiego, jest również licencjonowanym przewodnikiem Muzeum Historii Żydów Polskich.