Kurhany na "Dzikich Polach" – dziedzictwo kultury i ostoja ukraińskiego stepu (PDF)

Monografia poświęcona kurhanom jako obiektom przyrodniczym, będąca podsumowaniem 8-letnich badań nad florą kurhanów w różnych strefach klimatyczno-roślinnych Ukrainy, prowadzonych przez polsko-ukraiński zespół badaczy – pracowników Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Chersońskiego. Publikacja ta powstała we współpracy ze specjalistami z innych dziedzin: archeologii, etnobotaniki i ekologii krajobrazu. Obszar badań obejmował 3 strefy stepów i południową część strefy lasostepu.

Dziś, gdy liczba kurhanów w południowo-wschodniej Europie drastycznie spadła, ich znaczenie jest doceniane na nowo. Zaczyna się dostrzegać bezwzględną konieczność ochrony nie tylko wartości archeologicznej czy historycznej kurhanów, lecz także ich wartości przyrodniczej, zwłaszcza ze względu na ich znaczenie dla zachowania różnorodności gatunkowej oraz rolę, jaką mogą odegrać w procesie regeneracji stepów.

Ukraina to prawdziwa „kraina kurhanów”: z pierwotnej liczby pół miliona do naszych czasów przetrwało ich około 100 tysięcy. Najwcześniejszych informacji o istnieniu kurhanów na północnym brzegu Morza Czarnego dostarczył Herodot, który w „Dziejach” wspomniał o wielkim kurhanie nad rzeką Tyras (Dniestr), gdzie miał być pochowany władca kimeryjski. Do najsłynniejszych kurhanów należy Tołstaja Mogiła z IV p.n.e., gdzie znaleziono m.in. słynny pektorał z niezwykle misternym motywem zwierzęcym, tak typowym dla Scytów, eksponowany dziś w Muzeum Historycznych Skarbów Ukrainy w Kijowie.

Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode).

Barbara Sudnik-Wójcikowska, https://orcid.org/
Ivan I. Moysiyenko, https://orcid.org/
Antropogeniczne elementy ukraińskiego krajobrazu: pola, kurhany i pasy wiatrochronne – a problem restytucji stepów
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.130-138

Ivan I. Moysiyenko, https://orcid.org/
Barbara Sudnik-Wójcikowska, https://orcid.org/
Historyczna eksploracja florystyczna i współczesne badania flory ukraińskich kurhanów
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.39-40

Iwona Dembicz, https://orcid.org/
Izolacja kurhanów a problem skuteczności krótko- i długodystansowej dyspersji pyłku oraz diaspor
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.107-112

Aleksandra Rowińska, https://orcid.org/
Barbara Sudnik-Wójcikowska, https://orcid.org/
Kurhany – budowa i symbolika
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.19-21

Aleksandra Rowińska, https://orcid.org/
Kurhany południowo-wschodniej Europy a kultury koczowników
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.22-25

Maria Zachwatowicz, https://orcid.org/
Ivan I. Moysiyenko, https://orcid.org/
Kurhany południowo-wschodniej Europy jako motyw w sztuce i literaturze
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.36-38

Aleksandra Rowińska, https://orcid.org/
Kurhany południowo-wschodniej Europy w badaniach archeologicznych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.26-28

Barbara Sudnik-Wójcikowska, https://orcid.org/
Kurhany światowym dziedzictwem
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.15-18

Maria Zachwatowicz, https://orcid.org/
Kurhany w badaniach ekologiczno-krajobrazowych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.102-106

Ivan I. Moysiyenko, https://orcid.org/
Barbara Sudnik-Wójcikowska, https://orcid.org/
Kurhany w badaniach fitogeograficznych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.102

Ivan I. Moysiyenko, https://orcid.org/
Barbara Sudnik-Wójcikowska, https://orcid.org/
Kurhany w badaniach paleoekologicznych
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.115-116

Barbara Sudnik-Wójcikowska, https://orcid.org/
Ivan I. Moysiyenko, https://orcid.org/
Polsko-ukraińskie badania flory kurhanów w latach 2004–2011
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.40-101

Barbara Sudnik-Wójcikowska, https://orcid.org/
Ivan I. Moysiyenko, https://orcid.org/
Rola wskaźnikowa roślin naczyniowych i porostów na kurhanach
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.114-115

Halina Galera, https://orcid.org/
Aleksandra Rowińska, https://orcid.org/
Sztuka w kurhanach – motywy roślinne w sztuce scytyjskiej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.29-35

Ivan I. Moysiyenko, https://orcid.org/
Barbara Sudnik-Wójcikowska, https://orcid.org/
Współczesne zróżnicowanie gleb na kurhanach
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.113-114

Ivan I. Moysiyenko, https://orcid.org/
Barbara Sudnik-Wójcikowska, https://orcid.org/
Zagrożenia kurhanów: aspekty prawne i działania na rzecz ich ochrony
https://doi.org/10.31338/uw.9788323539421.pp.117-129