Zaburzenia mowy we wczesnej fazie choroby Alzheimera. Studium przypadków

Opis zachowań językowych osób we wczesnej fazie choroby Alzheimera umożliwiający weryfikację hipotezy, że zaburzenia mowy w tej chorobie są patologicznym nasileniem zmian w mowie zdrowych osób w podeszłym wieku.

W części teoretycznej autorka omawia stan badań nad zmianami mowy wynikającymi z fizjologicznego procesu starzenia oraz nad zaburzeniami związanymi z chorobą Alzheimera, przedstawia diagnozę różnicową choroby Alzheimera i schorzeń o podobnym obrazie klinicznym oraz opisuje narzędzia, które można wykorzystać w diagnozie logopedycznej tej grupy chorych. W drugiej części prezentuje analizę obszernego materiału językowego uzyskanego w grupie badawczej osób z chorobą Alzheimera i w dwóch grupach kontrolnych.

Autorka jako jedna z pierwszych w Polsce porównuje wykonanie różnorodnych zadań z zakresu rozumienia mowy, ekspresji, czytania i pisania przez osoby chore, zdrowe osoby starsze i zdrowe osoby młode oraz zwraca uwagę na konieczność włączenia logopedy w proces diagnozy i terapii zaburzeń mowy osób cierpiących na chorobę Alzheimera. Uzupełnieniem publikacji jest załącznik zawierający transkrypcję nagrań wypowiedzi osób z grupy badawczej i dwóch grup kontrolnych.

Książka adresowana do badaczy i studentów z dziedziny językoznawstwa stosowanego, logopedii i neuropsychologii, a także opiekunów osób z chorobą Alzheimera.

******

Speech disorders in the early stages of Alzheimer’s disease. Case studies

A description of the speech of people in the early stages of Alzheimer’s disease, allowing for a verification of the hypothesis that speech disorders in this disease are a pathological intensification of the changes in speech that healthy elderly people undergo.

The author discusses the current research on changes in speech resulting from the physiological process of ageing and on the disorders connected to Alzheimer’s disease, presents a differential diagnosis of Alzheimer’s disease and of disorders with a similar clinical picture, and describes the tools that can be used in speech disorders diagnosis with this group of patients. Further on, she presents an analysis of the extensive linguistic material obtained from a study group of people with Alzheimer’s disease and from two control groups.

Keywords: Alzheimer’s disease, speech disorders, language skills, language subsystems, diagnosis of speech and language disorders.

Celem, jaki stawia sobie Autorka, jest próba scharakteryzowania mowy w pierwszej klinicznej fazie choroby, czyli w otępieniu łagodnym, a także zbadanie, jak zachowują się sprawności językowe. […] Głównym zaburzeniem występującym w AD są zmiany funkcjonowania procesów poznawczych, szczególnie pamięci. […] Autorka dokonuje szerokiego przeglądu różnych metod, tj. skali, testów, a także baterii, które umożliwiają zbadanie funkcjonowania procesów poznawczych, również mowy, w przebiegu różnych zmian neurologicznych.
Z recenzji dr hab. Izabeli Gatkowskiej, prof. UJ

Tematyka pracy dotyczy problemu wciąż niedostatecznie zbadanego, jest nośna poznawczo zarówno w aspekcie teoretycznym, metodologicznym i praktycznym, jest też bardzo istotna społecznie. Autorka ujmuje problem relacji mowa–mózg w świetle procesów neurodegeneracyjnych. Opracowanie ma charakter empiryczny, obejmuje analizę jakościową i ilościową materiału językowego uzyskanego w badaniu kobiet z rozpoznaną chorobą neurodegeneracyjną […] Recenzowana książka […] prowokuje do dyskusji nad metodologią badania zaburzeń mowy oraz metodyką diagnozy logopedycznej. […]może [też] okazać się interesująca dla logopedów ze względu na potrzeby praktyki logopedycznej.
Z recenzji dr hab. Jolanty Panasiuk, prof. UMCS