Przeznaczeni do wielkości! Poczucie misji w polityce zagranicznej. Przypadek Rosji

Wielość książek poświęconych współczesnej Rosji może przyprawić o zawrót głowy. Badacze tego niewątpliwie fascynującego państwa niejednokrotnie zastanawiają się, czy istnieją jeszcze jakieś białe plamy warte opisania i przybliżenia Czytelnikowi. Niewielu uznałoby za terra incognita mesjanizm, powszechnie uważany za zjawisko głęboko zakorzenione w rosyjskiej kulturze politycznej. Jednak wyniki kilkuletnich badań prowadzonych przez Autorkę i przedstawionych w tej książce pozwalają rzucić nowe światło na ten problem.

Poczucie misji obecne w polityce zagranicznej nie jest rosyjską „patologią”, ale zjawiskiem powszechnym w aktywności międzynarodowej państw. Motywy misyjne pojawiające się we współczesnej polityce nie są też związane wyłącznie z tradycją religijną. Stanowią one ważny komponent formowania tożsamości, kształtowania ambicji statusowych, a także czynnik w budowaniu poczucia bezpieczeństwa państw. Wnikliwa analiza współczesnego rosyjskiego mesjanizmu przynosi nowe, świeże spojrzenie na tożsamość, historię i politykę zagraniczną dzisiejszej Rosji.

******

Destined for Greatness! A Sense of Mission in Foreign Policy. The Case of Russia

A sense of mission, present in foreign policy is not a Russian "pathology", but a common occurrence in international activity of states. Mission themes which appear in contemporary politics are not connected to religious tradition, but they are a key factor in forming identity, shaping status ambitions and building the sense of state security. The in-depth analysis of contemporary Russian messianism brings a fresh, new look at identity, history and foreign policy of today’s Russia.

Keywords: Russia, foreign policy, empire, messianism, mission.

Dr hab. Alicja Curanović – adiunkt na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. W studiach nad polityką zagraniczną Rosji oraz stosunkami międzynarodowymi w Europie Środkowo-Wschodniej skupia się przede wszystkim na zjawiskach związanych z kulturą i tożsamością (religia, wizerunek, bezpieczeństwo ontologiczne). Prowadziła badania m.in. na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku, Uniwersytecie Stanforda, Rosyjskim Państwowym Uniwersytecie Humanistycznym czy Uniwersytecie Harvarda.

Publikowała w uznanych zagranicznych czasopismach naukowych, m.in. w „Problems of Post-Communism”, „Religion and Politics”, „Religion, State and Society”, „Nationalities Papers”. Jej monografia The Religious Factor in Russia’s Foreign Policy ukazała się w wydawnictwie Routledge w 2012 roku.

Laureatka wielu nagród i stypendiów, m.in. START Fundacji Nauki Polskiej (2011, 2012), stypendium Fundacji Kościuszkowskiej (2013), stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla Młodych Wybitnych Naukowców (2014), Fulbright Senior Award (2016).