Pod presją nowoczesności. Władze Księstwa Warszawskiego wobec Żydów

Książka stanowi pierwszą całościową próbę opisania polityki władz Księstwa Warszawskiego (1807-1815) wobec Żydów. Było to państwo na granicy epok, między światem feudalnym a XIX-wiecznym marzeniem o postępie. Wprowadzało mechanizmy nowoczesnego zarządzania, ale dawne wyobrażenia i postawy społeczne pozostawały ogromnie żywe. To napięcie między nowymi regulacjami a starymi przyzwyczajeniami jest przedmiotem książki.

Praca opiera się na szerokiej bazie źródłowej, na podstawie której przeanalizowano zarówno toczącą się debatę, jak i treść przyjętych regulacji, a także codzienną praktykę administracyjną, ukazując dynamikę polityki wobec Żydów.

Książka została uhonorowana nagrodą główną w konkursie o Nagrodę im. prof. Jerzego Skowronka oraz zajęła III miejsce w konkursie o Nagrodę im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka.

******

Under the Pressure of Modernity. The Authorities of the Duchy of Warsaw towards the Jews

The book is the first attempt at a comprehensive description of the policy pursued by the authorities of the Duchy of Warsaw (1807–1815) towards the Jews. The Duchy was a state straddling two eras, torn between the feudal world and the 19th century’s dreams of progress. It introduced mechanism of modern management, but the old ideas and social attitudes were still very much alive. It is this tension between new regulation and old habits that is the subject of this book.

Referring to a broad selection of sources, this work analyses the ongoing debates the adopted regulations as well as the everyday administrative practice, thus portraying the dynamic of the Duchy’s Jewish policy.

The monograph has won the Professor Jerzy Skowronek Award and received third prize at the Józef A. Gierowski and Chone Shmeruk Award contest.

Keywords: Duchy of Warsaw, Jews, authorities of the Duchy of Warsaw and the Jews, modernisation, Napoleon.

Mocną stroną omawianej pracy jest też jej baza źródłowa. [...] lista przebadanych archiwów i bibliotek jest więcej niż zadowalająca. Jako że byłem recenzentem rozprawy doktorskiej, która stała się podstawą niniejszej książki, mogłem też prześledzić to, jak zmieniła się podstawa źródłowa między dysertacją a obecną wersją. Tutaj również wyrażam najwyższe uznanie dla Autorki za bardzo cenne uzupełnienie źródeł i doskonałe zintegrowanie nowych odkryć źródłowych z tekstem monografii. [...]
Lista wykorzystanych publikacji jest imponująco długa, wielojęzyczna, a co jeszcze bardziej godne uznania – Autorka nie tylko je cytuje, ale dowodzi rzeczywistego przegryzienia się przez te teksty i włączenia ich w aktywnie używany zakres wiedzy, cytuje je aprobatywnie i polemicznie, wchodzi z nimi w dyskusje. To było bardzo widoczne już w dysertacji doktorskiej, a w przedstawionym mi do oceny maszynopisie jest jeszcze lepsze. [...] Muszę tu podkreślić, że Autorka wykonała świetną pracę, wydobywając historię żydowskich kobiet okresu Księstwa Warszawskiego ze źródeł, które konsekwentnie tę historię przemilczają. W tym sensie dr Aleksandra Oniszczuk wykorzystała najlepsze wzorce genderowego czytania źródeł historycznych.
Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Marcina Wodzińskiego

Dr Aleksandra Oniszczuk – adiunkt na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończyła historię, prawo, a także wrocławskie Studium Kultury i Języków Żydowskich. Te trzy obszary zainteresowań łączy w swych badaniach – zajmuje się dziejami XIX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem historii Żydów oraz państwa i prawa.