Moda męska w XIX i na początku XX wieku. Fashionable, dandys, elegant – PDF

Książka stanowiąca uzupełnienie wystawy "Fashionable, dandys, elegant. Moda męska w XIX i na początku XX wieku w czasopismach ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie", przygotowana przez mgr Liliannę Nalewajską, ze wstępem prof. dr hab. Anny Sieradzkiej, jest pozycją oryginalną, a nawet pionierską w polskiej bibliografii kostiumologicznej. Do tej pory brak było publikacji, w których moda (w szczególności męska) byłaby ukazana za pomocą samych rycin, reklam oraz artykułów pochodzących wyłącznie z czasopism oraz magazynów, zarówno tych poświęconych samej modzie czy sztuce krawieckiej, jak i tych o charakterze bardziej ogólnym.

Książkę tę można porównać do klasycznych już publikacji Stelli Blum, jednego z najwybitniejszych kostiumologów amerykańskich. Zawiera fragmenty o charakterze literackim (z odniesieniami np. do dzieła Łukasza Gołębiowskiego), wprowadzające czytelnika w historię oraz specyfikę mody męskiej w XIX i początkach XX wieku (Świat mody męskiej czyli krótki rys historyczny; Mężczyzna od stóp do głów czyli dopełnienie męskiego ubioru; Moda aktualna; Wszystko dla panów czyli krawiectwo i rynek mody; Polski ubiór narodowy i mundurowy) oraz szczególnie cenną i ważną część ilustracyjną (Przechadzka po królestwie mody, czyli stroje męskie sposobem dykcjonarza ułożone; Ubrania dla chłopców, czyli z dziecięcia młodzieniec; Kronika mody męskiej roku 1845 z Dziennika Mód Paryskich zaczerpnięta).

Publikacja ta stanowi cenne źródło informacji dla kostiumologów, kostiumografów, projektantów mody, stylistów oraz wszelkich innych osób zainteresowanych modą oraz pragnących poznać ją z pierwszej ręki poprzez dawne gazety oraz magazyny.

*********

Men’s Fashion of the 19th and the Beginning of the 20th Century. Fashionable, Dandy, Man of Fashion

This companion book to the exhibition “Fashionable, Dandy, Man of Fashion: Men’s Fashion of the 19th and the Beginning of the 20th Century From the Collection of the University of Warsaw Library”, written by Lilianna Nalewajska, with an introduction by Professor Anna Sieradzka, is a pioneering contribution to Polish costumology. It is the first publication where fashion (especially men’s fashion) is presented using solely drawings, advertisements and articles from the era’s periodicals, both general and those concerned specifically with fashion and tailoring.

The book might be compared to the now classic works by Stella Blum, one of the most prominent American costumologists. It contains a literary part, which introduces the reader to the history and specifics of 19th and early-20th century men’s fashion (The World of Men’s Fashion, or A Short Historical Introduction; Man from Head to Toe, or Accessories and Additions to Men’s Clothing; Topical Fashion; All the Gentleman’s Needs, or Tailoring and the Fashion Market; The Polish National Costume and Uniform), as well as an extensive illustrative part (A Stroll in the Kingdom of Fashion, or A Dictionary’s of Men’s Clothing; Clothes for Boys, or A Child into a Young Man; A Chronicle of 1845 Men’s Fashion According to the Journal of Parisian Couture).

The publication is an invaluable source for costumologists, costume and fashion designers, stylists, and other enthusiasts of fashion, wishing to get to know it first hand from old newspapers and magazines.

Keywords: world of fashion, tailoring, men’s clothing, national costume, uniform.

Lilianna Nalewajska – ukończyła historię sztuki i archeologię na Uniwersytecie Warszawskim. Kilkakrotnie brała udział w pracach wykopaliskowych Polskiej Misji Archeologicznej w Nea Paphos na Cyprze. Publikowała w czasopismach m.in. "Zabytki", "Spotkania z zabytkami", "Z otchłani wieków" głównie na temat zabytków architektury, ich ochrony w Polsce i za granicą, rezerwatów archeologiczno-architektonicznych architektury romańskiej w Polsce, motywów egiptyzujących w sztuce polskiej. Obecnie pracuje w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, gdzie zorganizowała wystawę "Fashionable, dandys, elegant. Moda męska w XIX i na początku XX wieku w czasopismach ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie", prezentującą wybór materiału zawartego w niniejszej książce.

Jest to pierwsza tego rodzaju na polskim rynku wydawniczym i jedna z niewielu dostępnych na rynku europejskim pozycji. Praca znakomicie pokazuje, że względna powściągliwość mody męskiej ukrywa bogactwo form i złożoność odzieżowej etykiety oraz systemu wartości i kontekstów kulturowych, które odzwierciedlały, a także odkrywa subtelność przekazywanych przez strój sygnałów o jednostce, jej pozycji społecznej i aspiracjach. W całej pracy, dzięki obszernym cytatom, autorka pozwala przemawiać źródłom ich oryginalnym i barwnym językiem, umożliwiając czytelnikowi uchwycenie rzeczy tak ulotnej, jak zmieniająca się w procesie historycznym percepcja stroju.
Małgorzata Możdżyńska-Nawotka, Kustosz Działu Tkanin i Ubiorów, Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Książkę tę mogłabym porównać do klasycznych już publikacji Stelli Blum (jednego z najwybitniejszych kostiumologów amerykańskich), która opublikowała wiele książek prezentujących modę z danego okresu poprzez ryciny zamieszczane w popularnych ówcześnie magazynach oraz czasopismach czy katalogach wysyłkowych słynnych, amerykańskich domów handlowych.
Godny podziwu jest szeroki i reprezentatywny wybór materiałów ikonograficznych oraz bogaty i zróżnicowany zestaw tytułów różnych magazynów oraz czasopism krajowych i zagranicznych, które prezentują nie tylko ubiory męskie, ale i chłopięce, jak również nieodzowne dodatki oraz bieliznę, a nawet stroje maskaradowe i charakterystyczne tylko dla Polski ubiory narodowe oraz mundury.
W części ilustracyjnej – zdecydowanie najważniejszej i najciekawszej, na pochwałę zasługuje niezwykły dobór materiałów ikonograficznych: pięknych, kolorowych rycin oraz reklam.
Magdalena Bialic