Oddział dyspozycyjny "Parasol" Kedywu Komendy Głównej AK. Dokumenty z lat 1943–1944

Publikacja stanowi edycję dokumentów oddziału „Parasol” Kedywu Komendy Głównej AK. Powstała na podstawie odpisów sporządzonych w 1945 roku, które zostały ukryte wraz z dokumentami warszawskiego Kedywu i odnalezione po 50 latach.

Oddział do zadań specjalnych Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej AK, harcerski batalion „Parasol”, był wykonawcą najsłynniejszych zamachów przeprowadzonych przez Armię Krajową na osoby zajmujące eksponowane miejsce w machinie terroru niemieckiego. Żołnierze „Parasola” przeprowadzili m.in. zamachy na Franza Bürckla – komendanta Pawiaka (7 IX 1943), na SS-Brigadeführera Franza Kutscherę – szefa SS i policji dystryktu warszawskiego (1 II 1944), płk. Erwina Gressera – szefa żandarmerii w Warszawie (21 IV 1944), zastępcę komendanta warszawskiego gestapo Waltera Stamma (6 V 1944) i Wilhelma Koppego – dowódcę SS i policji Generalnego Gubernatorstwa (11 VII 1944).

Te brawurowe akcje sprawiły, że „Parasol” stał się legendą Podziemnej Polski.

******

The Dispositional Unit Battalion Parasol of Kedyw of the Polish Home Army. The Documents 1943–1944

The book is an edition of the documents of the Battalion Parasol of Kedyw (“Directorate of Diversion”) of the Polish Home Army. It was prepared on the basis of transcripts made in 1945, which had been hidden together with the documents of the Warsaw Kedyw and found after fifty years.

Keywords: the Dispositional Unit Battalion Parasol, Kedyw, World War II, Home Army.

„Parasol” ma bogatą historiografię, ale zamieszczone w tej pracy sprawozdania z jego akcji publikowane są po raz pierwszy. Te mało znane dokumenty odsłaniają przed nami szereg niezwykle interesujących informacji, które uzupełniają naszą wiedzę o ich przygotowaniu i przebiegu. Podstawą publikacji są odpisy oryginalnych raportów, które wykonano w 1945 r., obawiając się, że władze komunistyczne będą niszczyły nie tylko pamięć o dokonaniach żołnierzy AK, ale i dokumenty.
Dr Andrzej Chmielarz