Była wschodnia Galicja w Polsce, Polska w byłej wschodniej Galicji. Obraz (wielo)narodowej prowincji w międzywojennej literaturze polskiej (EBOOK)

Publikacja jest pierwszą monografią dotyczącą polskiej literatury międzywojennej poświęconej byłej wschodniej Galicji. Autorka omawia akty dyskursywne, ze szczególnym uwzględnieniem wypowiedzi literackich, które w okresie międzywojennym kreowały obraz wielonarodowej po-habsburskiej krainy. Analizuje także działania sensotwórcze, których celem było symboliczne zawłaszczenie i dostosowanie regionu do politycznej, społecznej i kulturowej sfery polskości w II Rzeczypospolitej.

******

Former Eastern Galicia in Poland, Poland in Former Eastern Galicia. The Image of the (Multi)national Province in the Interwar Polish Literature

The publication is the first monograph on Polish interwar literature devoted to former Eastern Galicia. The author discusses discursive acts, with particular emphasis on literary statements, which in the interwar period created the image of a multinational post-Habsburg country. She also analyzes sense-making activities, whose aim was a symbolic appropriation and adaptation of the region to political, social and cultural Polishness in the Second Polish Republic.

Keywords: former Eastern Galicia, Polish interwar literature, Poles, Ukrainians, Jews, Lviv, The Second Polish Republic.

[Książka ukazuje] znaczenie dyskursu literackiego, który nie tylko przebiega równolegle do procesów społecznych, ale również na nie wpływa. Krytyka dominującego dyskursu literackiego okresu, który sięga dobrych stu lat wstecz, nigdy do tej pory niepodejmowana z taką systematycznością, wydaje się dziś bardziej wskazana niż kiedykolwiek wcześniej – stanowi też novum w badaniach nad Galicją. […] Autorka przedstawiła w tej książce dzieło przekonujące pod każdym względem. Jest ono wszechstronne pod względem analizowanego materiału, jest dobrze ugruntowane teoretycznie przez użycie aktualnych metod badawczych i jest nowatorskie w swojej koncepcji. Praca ta stanowi zatem kamień milowy w badaniach literackich nad Galicją.
Z recenzji prof. Aloisa Woldana

[Książka Jagody Wierzejskiej] to fascynujące studium o skomplikowanej genealogii kulturowej tego regionu i jego mieszkańców. Autorka postawiła sobie za cel analizę literackich aktów dyskursywnych, które w okresie międzywojennym «kreowały obraz wielonarodowej po-habsburskiej krainy jako (części) Polski, ziemi narodowej-polskiej, domu i władztwa Polaków». Skupiając się na szeroko rozumianych polskich wypowiedziach – dziełach literackich, autobiografiach, publicystyce i dokumentach archiwalnych – Wierzejska odsłania głęboki związek literatury z polityką. Analizując działania służące symbolicznemu zawłaszczeniu regionu, wpisaniu go do kanonu polskiej symboliki, autorka pokazuje, jak skomplikowany był ów proces, a zarazem odsłania mechanizmy wykluczania tych mieszkańców Galicji, którzy stanowili wyzwanie dla dyskursu narodu politycznego. To pierwsze tego rodzaju studium, pieczołowicie analizujące literackie oblicza Galicjan w dynamicznym i dramatycznym okresie scalania regionu z II Rzeczpospolitą. Książka rzuca nowe światło na polski dyskurs międzywojenny, społeczeństwo II Rzeczypospolitej i nieodległą jeszcze wówczas pamięć rozbiorów, a jednocześnie każe nam uświadomić sobie genealogię decydującą o długim trwaniu naszego myślenia o tzw. Kresach. W ten sposób wpisuje się w ważny nurt historiografii – rachunków kulturowych i politycznych, podejmowanych przez takich autorów jak Włodzimierz Mędrzecki, Olga Linkiewicz czy Grzegorz Gauden. [...] Będzie ważną lekturą dla badaczy literatury i kultury polskiej, czytelników zainteresowanych studiami nad pamięcią, historią kultury i borderland studies. Jestem przekonana, że trafi nie tylko do rąk doświadczonych badaczy i studentów, lecz także czytelników zainteresowanych zrozumieniem dyskursów, które wciąż znajdują oddźwięk w polskiej samoświadomości.
Z recenzji prof. Natalii Aleksiun

Jagoda Wierzejska – historyczka literatury i krytyczka literacka. Doktoryzowała się w Zakładzie Literatury XX i XXI wieku na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (2011). Jest autorką książki Retoryczna interpretacja autobiograficzna. Na przykładzie pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego, Zygmunta Haupta i Leo Lipskiego (2012). Za rozprawę doktorską, stanowiącą podstawę tej publikacji, zdobyła nagrodę Archiwum Emigracji dla najlepszej pracy doktorskiej o tematyce emigracyjnej. Stypendystka Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie (2016) i Uniwersytetu Wiedeńskiego (2017). Laureatka konkursu stypendialnego dla najwybitniejszych młodych naukowców Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2018). Kieruje grantem badawczym NCN (Wielo)narodowa wschodnia Galicja w międzywojennym dyskursie polskim (oraz w jego wybranych kontr-dyskursach) (2019–2023). Jest współredaktorką 10 tomów zbiorowych i tematycznych numerów czasopism oraz 60 artykułów naukowych z zakresu literaturoznawstwa oraz z pogranicza, na którym sytuuje się ta dyscyplina wraz z kulturoznawstwem i historią.