Prace Filologiczne. Tom okolicznościowy (2024) (PDF)

Tom okolicznościowy został przygotowany z okazji jubileuszu czterdziestolecia pracy naukowej Profesora Zbigniewa Grenia, bohemisty i śląskoznawcy, socjolingwisty i etnolingwisty, badacza składni i członka redakcji naszego czasopisma. W publikacji, oprócz biogramu naukowego Jubilata i bibliografii Jego prac, znajdują się 22 artykuły z zakresu językoznawstwa oraz jeden wykraczający poza tematykę ściśle lingwistyczną, w którym zrekonstruowano paradygmat Polaka i polskości, jaki wyłania się z broszury Ľudovíta Štúra o Słowiańszczyźnie i jej przyszłości.

Tematyka tekstów językoznawczych jest różnorodna. Dotyczą różnych języków słowiańskich, przede wszystkim polszczyzny współczesnej (np. współczesnych derywatów czasownikowych, zmian znaczeń czasownika oswajać i oswajania jako aktu retorycznego, języka wartości – czasownika szanować, językowych przejawów pesymizmu Polaków, językowego obrazu ojca i ojcostwa w mediach czy obrazu świata utrwalonego w nazwach domów wybranej wsi w Beskidzie Niskim). Badacze pochylili się także nad kondycją gwar ludowych używanych dziś w Polsce w związku z refleksją na temat Słownika bronowskiego. Prace o polszczyźnie historycznej obejmują m.in. analizę słowniczków terminów w gramatykach XVI–XIX wieku, refleksję o podstawie i dziejach polskiego przekładu Historii o Magielonie, królewnie neapolitańskiej czy kwestię germanizmów w okresie powojennym w języku potomków osadników niemieckich.

Kilka artykułów poświęcono różnym aspektom języka czeskiego, np. funkcjonowaniu verbów dicendi we współczesnym mówionym języku czeskim, obrazowi językowemu czeskiej mniejszości żydowskiej utrwalonemu w prasie w latach 1989–2020 czy sposobowi ujęcia produktywności słowotwórczej w syntezie słowotwórstwa współczesnej czeszczyzny. W tomie omówiono także działania istniejącej w latach 2005–2012 centralnej chorwackiej instytucji językowej Vijeće za normu hrvatskoga standardnog jezika. Rozważane są w nim również zagadnienia tożsamości językowej, kulturowej, religijnej i etnicznej grup oraz wspólnot mniejszościowych na obszarze Polski i Naddniestrza. Część tekstów z zakresu językoznawstwa konfrontatywnego zawiera opis wybranych elementów systemów gramatycznych i leksykalnych języków polskiego i bułgarskiego, polskiego i chorwackiego oraz chorwackiego i serbskiego.

Dopełnieniem tomu jest zapis panelu dyskusyjnego prowadzonego przez prof. dra hab. Zbigniewa Grenia, poświęconego zagadnieniom tradycji i nowoczesności w językoznawczej bohemistyce w Polsce i polonistyce w Czechach.

Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY-NC-ND 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/).