Ryzyko elastyczności czy elastyczność ryzyka? Instytucjonalna analiza kontraktów zatrudnienia

Autorka dokonuje socjologicznej analizy kontraktu zatrudnienia jakim stała się umowa o pracę w modelu państwa określanego jako welfare state. Przedstawia proces instytucjonalizacji umowy o pracę jako instytucji ekonomicznej, prawnej i społecznej w ujęciu historycznym i porównawczym. Omawia współczesne dylematy związane z rozwojem elastycznego rynku pracy i nietypowych form zatrudnienia oraz uwarunkowania zmian modeli pracy/zatrudnienia w przyszłości. W drugiej części pracy przedstawia wyniki badań i analizy dotyczące stosunku młodych ludzi do nietypowych form zatrudnienia i społeczne skutki uelastyczniania rynku pracy.

Na zakończenie powtórzmy pytanie: na czym polega instytucjonalne ryzyko elastyczności? W mojej opinii polega ono na zatarciu różnicy między pracą a bezrobociem w dużej skali, w wielu sektorach gospodarki, ze wszystkimi niekorzystnymi, rozpoznanymi już skutkami społecznymi i psychologicznymi. Wydaje się, że jesteśmy w trakcie tego procesu. (…) Jak większość dużych zmian społecznych, proces zacierania różnicy między pracą a bezrobociem jest trudny do uchwycenia, przebiega stosunkowo wolno, wywołuje ograniczone, punktowe konflikty i uruchamia społeczne mechanizmy adaptacyjne. Moim zadaniem było przedstawienie zagrożeń związanych z instytucjonalnymi zmianami na rynku pracy i opisanie ich w kategoriach ryzyka. Jestem przekonana, że istnieją racjonalne metody kontroli i zarządzania tym ryzykiem. Ryzyko jest elastyczne.
Z Zakończenia

*********

The Risk of Flexibility or the Flexibility of Risk? The Institutional Analysis of Work Contracts

A sociological analysis of work contracts in welfare state countries. It shows the process of institutionalisation of a work contract as economic, legal and social institution historically and comparatively. It discusses contemporary dilemmas connected with the development of flexible job market and untypical forms of employment, as well as the conditions for changes in job and employment forms in the future. The second part presents the results of research and analyses concerning the attitudes of young people toward untypical models of employment and the social consequences of job market flexibility.

Keywords: work contracts, employment flexibility, untypical forms of employment.

Dr Ewa Giermanowska – doktor nauk humanistycznych, socjolog, wykładowca w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w zagadnieniach socjologii pracy, socjologii ekonomicznej i polityki za trudnienia. Znaczące miejsce w jej zainteresowaniach badawczych zajmuje problematyka zatrudnienia młodzieży i osób niepełnosprawnych oraz społecznych aspektów kształtowania się stosunków pracy. Uczestniczyła w wielu projektach badawczych dotyczących lokalnej polityki rynku pracy, losów zawodowych absolwentów, stosunków pracy, nietypowych form zatrudnienia, aktywizacji i integracji zawodowej osób niepełnosprawnych. Wieloletni ekspert Instytutu Spraw Publicznych w Warszawie. Autorka i współautorka kilkudziesięciu publikacji naukowych i ekspertyz dotyczących rynku pracy.