Wspólnota pytań. Antologia. Tom 3

Zbiór przekładów tekstów literackich okresu modernizmu w Europie Środkowo-Wschodniej, obrazujących różne wymiary kształtowania się nowoczesności regionu oraz rozmaite aspekty formowania się tożsamości bohatera literackiego tego okresu. Tom wypełnia lukę badawczą związaną z brakiem publikacji na temat problemów modernizmu Europy Środkowo-Wschodniej drugiej połowy XIX i początków XX wieku. Przekłady zaopatrzone zostały w noty o autorach oraz indeksy.

Trzytomowa publikacja jest efektem projektu naukowego realizowanego w ramach Narodowego Programu na rzecz Rozwoju Humanistyki. Autorzy proponują rozpoznanie literatury Europy Środkowo-Wschodniej lat 1867–1918 jako pewnej całości, posługując się kategorią ważną dla badań kulturowych, które przypisują dziś szczególne znaczenie fenomenowi miejsca.

Poddając refleksji literaturę modernizmu Europy Środkowo-Wschodniej, autorzy projektu chcą pokazać, jak pisarze i krytycy reagowali na wyzwania swego czasu i jak kształtowała się dynamika ich poszukiwań. Wiąże się z tym wybór ram czasowych 1867-1918. Obie daty łączą się z wydarzeniami politycznymi najważniejszymi dla nowoczesnej Europy Środkowo-Wschodniej. To czas narodzin nacjonalizmów, ale i czas powstawania utopii przekraczających granice partykularyzmów narodowych.

Zaproponowana w publikacji perspektywa (i służące jej narzędzia) nie mają charakteru teoretycznego – autorów mniej interesuje definiowanie modernizmu jako konstruktu teoretycznego niż obcowanie z żywą materią lokalnych odpowiedzi na doświadczenia i artystyczne impulsy nowoczesności. Ich głównym pragnieniem było doprowadzenie do spotkania lokalnych opowieści z głównym nurtem modernistycznej narracji: o zmianie i zerwaniu, o spotkaniu z chaosem życia, o poszukiwaniu podmiotowości, o walce z dyktatem opresyjnych form kultury i języka, o konstruowaniu tożsamości w wymiarze indywidualnym i zbiorowym.

Teksty doświadczenia. Tom 1

Doświadczenia tekstu. Tom 2



Zobacz wszystkie książki z serii: Problemy literatury i kultury modernizmu w Europie Środkowo-Wschodniej (1867-1918) »

[Antologia] jest przedsięwzięciem pionierskim pod różnymi względami. […] przemyślano ją starannie i co więcej – wykonano z imponującą rzetelnością. Dzięki tłumaczeniom, które świetnie brzmią w polszczyźnie, dzięki notom biograficznym, przypisom, komentarzom, instruktywnemu wstępowi otrzymujemy doskonały przewodnik po nieznanych krainach. Dzięki tej książce (i kolejnym) rozszerzają się granice Europy. Granice te wykreślone są nie tyle na mapach, co w naszych głowach. Geografii zmienić się nie da, ale sposób myślenia o podziałach, hierarchiach – tak. „Młodszość” kulturowa może być atutem, a nie obciążeniem.
Z recenzji G. Borkowskiej

Antologia […] prezentuje teksty obrazujące świadomość modernistyczną Europy Środkowo-Wschodniej iWschodniej. Jest pierwszą próbą wyjścia poza utarty od ponad wieku sposób patrzenia na tę część europejskiej kultury jako czysto i wyłącznie receptywny i naśladowczy wobec Zachodu fragment dziejów. To również jedna z pierwszych prób zarysowania wspólnoty geoświatopoglądowej narodów i społeczeństw, które w jednym czasie wypracowały podobne odczucia estetyczne i sposoby wyrażania tożsamości.
Z recenzji T. Budrewicza

Janko Polić Kamov, https://orcid.org/
Bitanga. Obrazek z życia Zagrzebia
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.117-142

Eleonora Kalkowska, https://orcid.org/
Dymy ofiarne
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.341-350

Hugo von Hofmannsthal, https://orcid.org/
Gabriele D’Annunzio
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.177-184

Bal Machszowes, https://orcid.org/
Krytyka i życie
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.221-227

František Xaver Šalda, https://orcid.org/
Krytyka jako patos i inspiracja
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.203-220

Szolem Alejchem, https://orcid.org/
Miliony! Powieść giełdowa w liścikach
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.17-28

Sofija Čiurlioniene-Kymantaite, https://orcid.org/
Na Litwie: krytyczne spojrzenie na litewską inteligencję
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.185-202

Gyula Krúdy, https://orcid.org/
Obrazy senne Sindbada. Co pokazują nasze sny w opisie i obrazie
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.237-266

Marija Jurić Zagorka, https://orcid.org/
Otwiera się sala sądu
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.335-340

Gyula Krúdy, https://orcid.org/
Polska żona
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.229-236

Georg Brandes, https://orcid.org/
Polska, Lwów, Rosja
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.69-104

Bertha von Suttner, https://orcid.org/
Precz z orężem!
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.29-40

Margit Kaffka, https://orcid.org/
Przed świętami
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.267-284

Leo Belmont, https://orcid.org/
Sherlock Holmes w Warszawie. Humoreska Leo Belmonta
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.351-370

Ladislav Klíma, https://orcid.org/
Śmierć i wieczność
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.371-385

Luidevite Prijatelj, https://orcid.org/
Trzy miesiące w Chorwacji. Wspomnienia z podróży po Austrii i Węgrzech
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.143-175

Maria Iwanowska, https://orcid.org/
U źródeł
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.55-67

Jurgis Savickis, https://orcid.org/
Walka
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.325-334

Olga Kobylańska, https://orcid.org/
Wolna
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.285-324

Konstancja Morawska, https://orcid.org/
Z korespondencji księżnej Łowickiej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.41-54

Antun Gustav Matoš, https://orcid.org/
Zagrzeb i Zagrzebie
https://doi.org/10.31338/uw.9788323526087.pp.105-116