Teksty doświadczenia. Tom 1

Zbiór tekstów poświęconych zagadnieniom istotnym dla konstruowania mapy modernizmów Europy Środkowo-Wschodniej lat 1867–1918, omawiających przekształcenia tożsamościowe, kształtowanie się prądów ideowych w regionie oraz poszukiwania koncepcji narodowości i europejskiej wspólnoty, odnowę duchowości, redefinicje cielesności w przestrzeni kultury czy oddziaływanie freudyzmu.

Znakomite teksty analityczne badaczy tego okresu, wzbogacone o cenne indeksy, stanowią bogate źródło wiedzy dla literaturoznawców, kulturoznawców, socjologów, etnologów, a także krytyków literackich i filmowych, zainteresowanych słabo dotąd opisaną tematyką modernizmu tego regionu.

Trzytomowa publikacja jest efektem projektu naukowego realizowanego w ramach Narodowego Programu na Rozwoju Humanistyki. Autorzy proponują rozpoznanie literatury Europy Środkowo-Wschodniej lat 1867–1918 jako pewnej całości, posługując się kategorią ważną dla badań kulturowych, które przypisują dziś szczególne znaczenie fenomenowi miejsca.

Poddając refleksji literaturę modernizmu Europy Środkowo-Wschodniej, autorzy projektu chcą pokazać, jak pisarze i krytycy reagowali na wyzwania swego czasu i jak kształtowała się dynamika ich poszukiwań. Wiąże się z tym wybór ramczasowych 1867–1918. Obie daty łączą się z wydarzeniami politycznymi najważniejszymi dla nowoczesnej Europy Środkowo-Wschodniej. To czas narodzin nacjonalizmów, ale i czas powstawania utopii przekraczających granice partykularyzmów narodowych.

Zaproponowana w publikacji perspektywa (i służące jej narzędzia) nie mają charakteru teoretycznego – autorów mniej interesuje definiowanie modernizmu jako konstruktu teoretycznego niż obcowanie z żywą materią lokalnych odpowiedzi na doświadczenia i artystyczne impulsy nowoczesności. Ich głównym pragnieniem było doprowadzenie do spotkania lokalnych opowieści z głównym nurtem modernistycznej narracji: o zmianie i zerwaniu, o spotkaniu z chaosem życia, o poszukiwaniu podmiotowości, o walce z dyktatem opresyjnych form kultury i języka, o konstruowaniu tożsamości w wymiarze indywidualnym i zbiorowym.

Doświadczenia tekstu. Tom 2

Wspólnota pytań. Antologia. Tom 3



Zobacz wszystkie książki z serii: Problemy literatury i kultury modernizmu w Europie Środkowo-Wschodniej (1867-1918) »

Pod względem poznawczym tom Teksty doświadczenia jest bezsprzecznie ważnym wkładem w nowe spojrzenie na humanistyczne tradycje europejskie, ciekawym i oryginalnym, ponieważ uwzględnia różne perspektywy etnokulturowe, dostrzegane dopiero w ujęciu komparatystycznym. Oczywistą zaletą poznawczą jest też dobór autorów oraz utworów, na których przeprowadzano analizy i interpretacje: rezygnacja z wyselekcjonowanych arcydzieł na korzyść zjawisk z pogranicza kultury popularnej pozwoliła ująć opisywane zjawiska w kategoriach antropologii codzienności, widzieć w nich przejawy typowe dla zjawisk socjokulturowych.
Z recenzji T. Budrewicza

Tom pierwszy składa się z erudycyjnych studiów skupionych wokół wyróżnionych miejsc i idei Europy Środkowej.Właśnie, to są studia, czyli obszerne i wyczerpujące temat ujęcia podjętej problematyki. […] mamy do czynienia z bardzo sycącym i eleganckim daniem, które tylko pobudza nasz apetyt.
Z recenzji G. Borkowskiej

Karol Samsel,
Austria Cypriana Norwida
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.177-206

Csaba G. Kiss, https://orcid.org/
Chorwacki świat pewnej węgierskiej powieści Cécile Tormay Ludzie wśród kamieni
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.231-244

Karol Samsel,
Cyprian Norwid i Żydzi
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.247-280

Lena Magnone, https://orcid.org/0000-0003-3008-0825
Dywan z Bukowiny. Drogi rozpowszechniania się freudyzmu w Europie Środkowej
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.367-388

Horatiu Burcea, https://orcid.org/
Fałszywi Węgrzy? Asymilacja kulturalna i „zamiany” tożsamości w Transylwanii: madziaryzacja i rumunizacja
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.43-62

Małgorzata Vrazić, https://orcid.org/
Konfrontacje. O twórczości Antuna Gustava Matoša
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.425-424

Mieczysław Dąbrowski,
Kulturowy tekst Triestu. Na progu nowoczesności
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.63-82

Ewelina Lesisz, https://orcid.org/
Kurorty galicyjskie końca XIX w. Higiena a postęp – o wyznacznikach nowoczesności
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.97-114

Konrad Niciński,
Lebensreform i poszukiwania polskiego modernizmu
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.325-348

Ewelina Lesisz, https://orcid.org/
Między kuracją a rozrywką. Ciało w przestrzeni uzdrowisk galicyjskich
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.349-366

Aleksandra Kiełczykowska,
Nomadzi nowoczesności. Hotel po Wielkiej Wojnie
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.115-128

Mateusz Chmurski, https://orcid.org/
Pamięć miejsca na styku literatur i kultur: mit Wojwodiny i jego współczesne reinterpretacje (G. Csáth, O. Tolnai, I. Lovas)
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.19-42

Patrycjusz Pająk, https://orcid.org/
Sobowtór w Pradze (filmowej)
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.441-462

Ewa Paczoska,
Sytuacje z życia warszawskiego AD 1896. Zbrodniarz i zbrodnia
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.83-96

Lena Magnone, https://orcid.org/0000-0003-3008-0825
Tożsamość prowincjonalna. Galicyjski modernizm Aleksandra Fredry w świetle „idei galicyjskości” Larry’ego Wolffa
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.207-230

Danuta Sosnowska, https://orcid.org/0000-0001-6059-7548
W proteście przeciwko „letniej wierze”. Modernizm i Kościół w czeskich poszukiwaniach nowoczesnej formuły religijności
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.297-324

Ewa Paczoska,
W Skierniewicach i Cygowie. Europejskie realia, nadzieje i sny lat 80. XIX w.
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.281-296

Dawid Osiński,
W stronę Chorwacji
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.131-176

Anna Krześniak, https://orcid.org/
Wyjątki od reguły. Karykatury polityczne w warszawskiej prasie satyrycznej w drugiej połowie XIX w.
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.407-406

Ewa Ihnatowicz,
Zagadki Kraszewskiego. Obrazy współczesne
https://doi.org/10.31338/uw.9788323527619.pp.391-390