Ślady egzystencji. Dzienniki – sploty życia i twórczości w literaturze Europy Środkowej (1890–1920): Csáth, Irzykowski, Klíma (EBOOK)

Książka ukazuje wspólne wątki życia-dzieła Karola Irzykowskiego (1873-1944), Ladislava Klímy (1878-1928) i Gézy Csátha (1883-1919) jako potencjalnie reprezentatywne dla modernizmu (i doświadczenia nowoczesności) w literaturach i kulturach Europy Środkowej, ujęte w perspektywie transnarodowej i komparatystycznej. Punkt wyjścia refleksji stanowią dzienniki, w których zapis (siebie) okazuje się matrycą innowacyjnej prozy trzech autorów, a także inspiracją do (autobiograficznie nacechowanej) refleksji krytyczno-literackiej z pogranicza teorii kultury Irzykowskiego, eseistycznej i programowo antysystemowej filozofii Klímy czy Csáthowskiej eksploracji granic literatury i psychiki.

******

Traces of Existence. Diaries – the Interweaving of Life and Creativity in Central European Literature (1890-1920): Csáth, Irzykowski, Klíma

The book presents common threads of life and work of Karol Irzykowski (1873-1944), Ladislav Klíma (1878-1928) and Géza Csáth (1883-1919) as potentially representative for modernism (and the experience of modernity) in Central European literatures and cultures in the transnational and comparative perspective. The starting point for reflection are diaries, in which the self-record becomes the matrix of innovative prose of the three authors as well as the inspiration for (autobiographically marked) critical-literary reflection on the borderline of Irzykowski’s culture theory, Klíma's anti-system philosophy and Csáth’s exploration of the limits of literature and psyche.

Keywords: autobiographism, self-referentiality, intimate diary, modernity, Central Europe.

Autor opiera się na faktach biograficznych, ale swoją lekturę biografii i dzieł wzmacnia napięciem empatycznym, sięga w głąb codzienności, w jakiej żyli i tworzyli ci pisarze, tworzy historie indukcyjne, wychodząc od marginaliów (…) ku refleksji ogólnej, z której wyłania się nadzwyczaj interesujący obraz środkowoeuropejskiej nowoczesności. (…) Jest to jeden z najważniejszych głosów w polskiej dyskusji dotyczącej zagadnień modernizmu.
Z recenzji prof. dr. hab. Adama Dziadka

Mateusz Chmurski (1985) – doktor polonistyki i studiów środkowoeuropejskich na paryskiej Sorbonie, obecnie dyrektor Francuskiego Ośrodka Badań w Naukach Humanistycznych i Społecznych (CEFRES) w Pradze. Zajmuje się literaturami i kulturami Europy Środkowej od końca XIX do XXI wieku, w szczególności pisarstwem dziennikowym, przemianami intymności i towarzyszącą im ewolucją norm społecznych i literackich. Autor monografii Journal, fiction, identité(s). Modernités littéraires d’Europe centrale (2018), współredaktor dziesięciu tomów zbiorowych, w tym m.in.: Karol Irzykowski: człowiek sporu, postać sporna (2020), Problemy literatury i kultury modernizmu w Europie Środkowo-Wschodniej (1867-1918) (t. 1-3, 2017), Modernizm[y] Europy Środkowo-Wschodniej („Przegląd Filozoficzno-Literacki”, nr 1–2, 2013).