Wykłady o Bogoczłowieczeństwie – PDF

Autor wykładów, Włodzimierz Sołowjow (1853-1900), powszechnie uważany za najwybitniejszego filozofa rosyjskiego, twórcę zagadnień i koncepcji, których świetną kontynuacją była rosyjska filozofia religijna (Bierdiajew, Bułgakow, Trubieckoj, Florenski, Karsawin, Ern, Szestow, Stiepun, Mereżkowski, Iljin, Łosski, Frank, Fłorowski, Fiodotow, Rozanow, Iwanow i inni), można by w pełni zasadnie nazwać "rosyjskim Platonem", próbującym skutecznie syntezować opozycyjne wobec siebie tradycje XIX-wiecznej myśli rosyjskiej oraz wiązać je ze wszystkimi znaczącymi kierunkami filozofii europejskiej.

W styczniu 1878 roku w miasteczku Solanoj pod Petersburgiem rozpoczął cykl publicznych prelekcji z filozofii religii, nazwanych Wykładami o Bogoczłowieczeństwie, które stały się prawdziwym wydarzeniem intelektualnym, jak i społeczno-towarzyskim. Zjeżdżała na nie cała wykształcona stolica. Jednym z jej uczestników był też Fiodor Dostojewski. Co więcej – szybko i dość powszechnie zaczęto dostrzegać ideowe i duchowe powinowactwo między Sołowjowem i jego Wykładami, a Dostojewskim i pisanymi przezeń w latach 1878-1880 Braćmi Karamazow. Zwracano uwagę na analogiczne przesłanie oraz moc duchową obydwu dzieł, snuto domniemania co do inspirującej roli także osoby Sołowjowa wobec głównych postaci Braci Karamazow.

W Wykładach o Bogoczłowieczeństwie Sołowjow przedstawił historię ludzkości jako proces samorealizacji Boga. Proces ów miał mieć charakter dwustronny: z jednej strony jest uwikłaniem się Boga (poprzez akt stworzenia) w świat i osiągnięciem najwłaściwszej i doskonałej postaci tego uwikłania w swym uczłowieczeniu (Chrystus); z drugiej jest aspirowaniem człowieka do nieśmiertelności, co przybiera postać historycznego, powszechnoludzkiego procesu przebóstwienia, inspirowanego zmartwychwstaniem Chrystusa. Procesowi bogoczłowieczemu odpowiada więc proces bogoczłowieczy.

*********

Lectures on the Humanity of God

The publication contains the jottings from public lectures on the history of religion, which were delivered by “the first professional” Russian philosopher, known as “Russian Plato”. He effectively synthesised opposing 19thcentury traditions of Russian social thought, connecting them to all significant European philosophical doctrines. Sołowjow demonstrated the history of humankind as a process of God’s self-fulfilment.

Keywords: social thought of the 19th century, Włodzimierz Sołowjow, theandric lectures, the humanity of God, Russian philosophy in the 19th century.

Omówienie książki opublikowane na łamach kwartalnika PRESJE: Mesjańska teologia polityczna Włodzimierza Sołowjowa »